حقانیت شیعه

پیشگفتار

سپاس و حمد بى کران سزاوار خداوندى است که ما را نعمت عظماى کتاب قرآن بخشید و در پرتو درخشان آن رسالت حضرت ختمى مرتبت محمد بن عبداله صلى الله علیه و آله و سلم و ولایت و امامت مولى الکونین حضرت امام على علیه السلام را بر امت اسلام ارزانى داشت و جان عقول بشرى را از حمایت و هدایت بى منتهاى معارف دو کتاب عظیم قرآن و نهج البلاغه سیراب گردانید.

احساس فزاینده ى تشنگى نسل جوان در کسب معارف ناب اسلام عزیز و روى آوردن به کتاب شریف نهج البلاغه در سالهاى اخیر مسئولیت نهادهاى فرهنگى کشور را دو چندان کرده است. این خیزش امید بخش نسل نو، آینده ى تابناک و گسترش حقیقت معارف اسلامى را نوید مى دهد.

اداره ى کل امور فرهنگى و هنرى معاونت پرورشى وزارت آموزش و پرورش ضمن آگاهى و معرفتى که به این امر مهم دارد، با استعانت از پیشگاه آفریدگار جهان هستى و روح منور و حیات بخش مولى امیرالمومنین على علیه السلام همه ساله مى کوشد در راستاى پرورش و رشد ساختار اخلاقى و شناختن دانش آموزان با تدوین تالیف، چاپ و نشر جزواتى پیرامون موضوعات مختلف از دیدگاه نهج البلاغه اقدام کرده، تشنگام کسب علوم و معارف اسلامى را دعوت به شکرت در مسابقات نهج البلاغه مى نماید.

این مجموعه ى ارزشمند را که حجه الاسلام و المسلمین محمد دشتى از موسسه ى تحقیقاتى امیرالمومنین تالیف و تدوین نموده است توسط کارشناسان قرآن و معارف اسلامى این اداره کل براى چهاردهمین دوره ى مسابقات نهج البلاغه دانش آموزان سراسر کشور "دوم راهنمایى دختران" در سال تحصیلى 77 -78 انتخاب و منتشر گردیده است.

اداره ى کل امور فرهنگى و هنرى

شناخت نهج البلاغه

نهج البلاغه، کتابى است که در آن برخى از سخنان زیبا و نامه هاى ارزشمند و کلمات کوتاه حکیمانه ى امام على علیه السلام گرد آمده است، و چون ستارگان همیشه درخشنده در آسمان علم و ادب و معارف انسانى نور مى پاشند.

این کتاب که با تلاش و زحمت و هنر بى مانند علامه سیدرضى در سال 400 هجرى تدوین شده است و داراى سه فصل جداگانه مى باشد.

فصل اول- خطبه ها یا سخنرانیهاى امام على علیه السلام "241 خطبه"

فصل دوم- کتب یا نامه هاى سیاسى، اخلاقى، نظامى آن ابر مرد تاریخ "79 نامه"

فصل سوم- قصارالحکم یا کلمات کوتاه حکمت آمیز "480 حکمت"

امام على علیه السلام در تمام دوران زندگى پربار و نورانى خود سعى در هدایت دلها، و مغزها به سوى حقیقت و انسانیت راه روشن الهى داشت. حضرت از هر فرصت مناسبى، با سخنرانیهاى اخلاقى، سیاسى، با نوشتن نامه هاى ضرورى و یا کلمات حکمت آمیز، به تمام ارزشهاى اخلاقى، انسانى اشاره مى فرمود و راه و رسم زندگى سالم و صحیح انسانى را در این کتاب به بشریت سرگشته، معرفى نمود و با هرگونه جهل و جهالت و نادانى مبارزه کرد و روش رسیدن به سعادت و تکامل جاویدان را به همگان نشان داد که نهج البلاغه کتاب زندگى، کتاب اخلاق و رستگارى، کتاب سیاست و کشوردارى، کتاب تکامل و بالندگى است.

چرا نهج البلاغه؟

سوال مى شود که:

اگر تمام ارزشهاى اخلاقى در سخنان امام علیه السلام وجود دارد پس چرا نام این مجموعه را نهج البلاغه نهادند؟

و راستى نهج البلاغه یعنى چه؟

پاسخ این سوال روشن است زیرا علامه ى سید رضى قدس سره با توجه به زیبایى اعجازگونه کلمات امام علیه السلام نام این مجموعه را نهج البلاغه گذاشت.

"نهج" یعنى راه، راه و روش، راه و رسم.

"بلاغت" یعنى کلام رسا، گویا، روشن.

نهج البلاغه یعنى راه و رسم زیبا سخن گفتن، رسا و گویا و روشن حرف زدن، خوب سخن گفتن، و سخنان خوب را مطرح کردن، که فصاحت و بلاغت یکى از هنرهاى با ارزش ادبى است و نهج البلاغه پس از قرآن کریم از این نظر بى مانند است.

تمام دانشمندان جهان، مسلمان و غیرمسلمان، شیعه و اهل سنت و حتى دشمنان امام علیه السلام به این حقیقت اعتراف کردند که از نظر فصاحت و بلاغت پس از قرآن کریم، نهج البلاغه نظیر و مانندى ندارد.

سخنان امام چگونه جمع آورى گردید؟

همه مى پرسند:

سخنان امام على علیه السلام چگونه حفظ و ضبط جمع آورى شده است؟

و همه مى خواهند بدانند که:

و در آن روزگاران ظهور اسلام "14 قرن قبل" که وسائل مجهز الکترونیک امروزى وجود نداشت و از رادیو و تلویزیون و مطبوعات و وسال پیشرفته ى صدابردارى خبرى نبود. چگونه سخنرانیهاى امام على علیه السلام را جمع نمودند؟ ضبط و کنترل کردند و به نسلهاى آینده رساندند؟

با توجه به زیبایى ها و ویژگیهاى سخنان امام علیه السلام پاسخ سوالات یاد شده نیز روشن است.

زیرا شیرینى کلمات امام و فصاحت و بلاغت بى مانند آن، هر شنونده اى را مجذوب خود مى ساخت، که در پاى سخنان امام حاضر مى شدند و با تلاش فراوان در حفظکردن و نوشتن آن سخت مى کوشیدند. از جمله ى این افراد:

اول- گروهى به نام "کتاب" "تندنویسهاى زبردست" همه جا با امام علیه السلام بودند و به جاى دستگاههاى مدرن امروزى، کلمات ارزشمند امام علیه السلام را مى نوشتند مانند شاگردان امام "حارث اعور" و "زید بن وهب" که سخنرانیهاى امام را در زمان خودش به صورت کتابى جداگانه تدوین نمودند.

دوم- گروهى دیگر به نام "حفاظ" وجود داشتند که با حافظه ى قوى خود، خطبه ها، نامه ها، و حکمتهاى امام على علیه السلام را حفظ مى کردند و سینه به سینه به نسل هاى آینده رساندند همانگونه که قرآن کریم را حفظ کردند و یا شعرهاى ادبى فرهنگ عرب را زنده نگهداشتند.

مسعودى مورخ معروف که 100 سال قبل از سید رضى، تاریخ مروج الذهب را نوشته است مى گوید:

"مردم قرن سوم بیش از 400 خطبه از خطبه هاى امام على علیه السلام را حفظ کرده و از آن استفاده مى کنند".

در صورتى که در سال 400 هجرى، در نهج البلاغه 241 خطبه جمع آورى گردید.

آیا همه سخنان امام على در نهج البلاغه موجود است؟

باید بدانیم که در کتاب نهج البلاغه، برخى از سخنان و آثار امام على علیه السلام به دلائل فراوانى ممکن نبود زیرا:

اولا- دشمنان اسلام و رسول خدا، در طول 400 سال قبل از تالیف نهج البلاغه با تمام امکانات سیاسى، نظامى، سعى در نابودى آثار گرانقدر امام علیه السلام داشته و بسیارى از کتب دانشمند شیعه را به آتش کشیدند و به جرم نام و یاد و محبت و پیروى از على علیه السلام تعداد فراوانى را به شهادت رساندند.

ثانیا- شیعیان و پیروان امام على علیه السلام در زمانهاى گذشته، آثار امام را مخفى مى کردند و حق تبلیغ و نشر آنها را نداشتند و با پنهان کارى و مبارزه ى مخفى، براى حفظ جان خود، نمى توانستند سخنان امام را جمع آورى و به صورت یکپارچه به جامعه ى مسلمین تقدیم نمایند. در نتیجه ى قتل عامهاى خونى، در مهاجرتهاى غم بار و در پنهان کاریهاى ناگوار و در آتش سوزیهاى خیانت بار، برخى از سخنان و آثار امام علیه السلام به ما نرسیده و بشریت امروز از آن همه انوار تابناک محروم مانده است.

و تازه سید رضى نیز تمام سخنان موجود امام را گرد نیاورده است.

پیام نهج البلاغه

هرکس یکبار کامل نهج البلاغه را بخواند مى داند که نهج البلاغه سرچشمه ى همیشه زلال علوم و آبشار همیشه مواج معارف الهى، انسانى است.

نهج البلاغه کتاب انسان سازى است، کتاب معنویت است، کتاب سعادت و رستگارى انسان است، جان را درمان مى کند و درون را از آلودگى مى زداید و با رنگ الهى صیقل مى دهد.

براى شما که در دوره ى راهنمایى و سنین نوجوانى به سر مى برید ارزنده ترین راه و رسم سازندگى است.

شما و ما که مى خواهیم خود را، دوستان و خانواده ى خود را بسازیم و در این سازندگى محتاج به الگوهاى صحیح، سالم و کامل مى باشیم. نهج البلاغه چون مشاورى دلسوز و آگاه، الگوهاى کامل را معرفى مى کند، روش شناخت الگوها را مى شناساند و روش غلبه بر دشمنان را معرفى مى فرماید.

با توجه به پیام ارزشمند نهج البلاغه است که مى بینیم از دیرباز "از سال 400 هجرى تاکنون" همواره این کتاب وحى گونه، مورد نقد و ارزیابى دانشمندان جهان قرار گرفته است و تاکنون 370 جلد کتاب پیرامون مباحث ارزنده ى آن تالیف گردیده است. علاوه بر آن حدود 210 شرح و تفسیر بر نهج البلاغه نوشته شده و هزاران نسخه ى خطى از قرنهاى گذشته تاکنون به جاى مانده است. صدها جزوه ى درسى از مباحث پربار آن تهیه و مورد استفاده قرار گرفته است.

در نتیجه ما نیز باید با این چشمه سار زلال علوم علوى آشنا شویم و فرازهاى درخشان آن را حفظ نموده، به تربیت و سازندگى خود بپردازیم.